تا پیش از شیوع کرونا علی رغم تحریم‌های اقتصادی، صادرات کاشی و سرامیک همچنان ادامه داشت و کشورهای همسایه نظیر پاکستان، افغانستان و عراق بیشترین میزان واردات کاشی را از ایران داشتند. ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سرامیک در جهان است. دلیل این امر هم وجود منابع اولیه کافی در کشور بوده و نیازی به واردات آن‌ها با هزینه‌های بالا نیست. طبق آمار منتشر شده بیش از 400 هزار نیروی کار در کارخانجات مختلف مشغول به کار هستند که از این تعداد نیمی از آن‌ها در اصفهان حضور دارند. شهر اصفهان جزو بزرگترین صادرکنندگان کاشی به کشورهای خارجی است. عمده کشورهایی که از ایران به آن‌ها صادرات کاشی و سرامیک انجام می‌دهند عبارتند از پاکستان، ترکیه، ارمنستان، روسیه، گرجستان، افغانستان، سوریه، ترکمنستان، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس و برخی از کشورها آفریقایی که همگی با یران رابطه اقتصادی مناسبی دارند. البته، این تعداد از کشورها به دلیل اعمال تحریم‌های اقتصادی آمریکا واردات از ایران را متوقف کرده و همین امر حجم صادرات کشور را کاهش داده است به گونه‌ای که تا ابتدای سال 98 میزان صادرات کاشی و سرامیک کشور حدود 200 میلیون متر مربع بوده است.
میزان صادرات کاشی و سرامیک
این روزها به دلیل شیوع کرونا و تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران، میزان صادرات کشور به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. این امر موجب شده است تا بسیاری از کارخانه‌هایی که سود آن‌ها از صادرات کاشی و سرامیک از جمله انواع کاشی و سرامیک دیوار پارکینگ، کف حیاط، راه پله و غیره بوده، ورشکست شوند. معمولا، کارخانجات نیمی از سود خود را از طریق صادرات به دست می‌آورند از این رو، کاهش صادرات و از همه مهمتر رکود مسکن و عدم ساختمان سازی انبوه، موجب می‌شود تا کارخانجات کم کم به فکر راه دیگری برای درآمدزایی باشند. صنعت کاشی ایران با سرمایه 3.5 میلیارد دلاری پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری در حال پیمودن بوده که متاسفانه اعمال تحریم‌ها آن را متوقف کرده است. بنابراین، در سال جاری روند رو به رشد صادرات کاشی و سرامیک متوقف شده و این امر حتی به صفر نیز نزدیک شده است.
چگونه مشکل صادرات کاشی و سرامیک را بر طرف کنیم
تنها راه رفع مشکل، دور زدن تحریم‌ها و یافتن راه‌های زمینی برای ارسال به کشورهای همسایه است. کشورهای پاکستان، عراق و افغانستان ظرفیت‌های اقتصادی فوق العاده‌ای برای سرمایه گذاری دارند. از این رو، دولت باید با سران این 3 کشور مذاکره کند تا موانعی که حتی پیش از تحریم‌ها وجود داشته، برطرف شوند. تاجران ایرانی نقش بسیار ویژه‌ای در این راه دارند. آن‌ها باید با تجربه و تلاش‌های مکرر خود اقدام به عقد قرارداد با این 3 کشور کنند. همچنین، مشکلات بانکی نیز گریبان تاجران ایرانی را گرفته و قصد ندارد حالا حالاها رفع شود. تقریبا بیش از 2 سال است که سران ایرانی با همتایان خود در کشورهای همسایه بر سر ایجاد راه‌های بانکی بین مرزی در حال مذاکره هستند. اما، متاسفانه این مشکل هنوز برطرف نشده و تاجران مجبورند مدت‌ها برای انتقال دارایی‌های خود منتظر بمانند، امری که اعتماد تاجران ایرانی را تا حد زیادی به سران این کشورها کمرنگ می‌کند. تاکنون گزارشات زیادی به دست اتاق بازرگانی کشور مبنی بر عدم پرداخت پول از سوی شرکت‌های خارجی رسیده است.
آینده صادرات کاشی و سرامیک
به دلیل رکود مسکن در کشور و همچنین افزایش قیمت دلار می‌توان امیدوار بود که آینده خوبی در انتظار صادرات کاشی دیوار و انواع سرامیک خواهد بود. در یک قانون کلی، زمانی که قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند، قدرت خرید داخلی کاهش یافته و کارخانجات تلاش می‌کنند تا کسری درآمد خود را با صادرات بیشتر و دریافت دلار بیشتر جبران کنند. البته، دولت برای جلوگیری از افزایش قیمت سرامیک و کاشی مطمئنا تدابیری را در این خصوص خواهد اندیشید. اما، با روند کنونی می‌توان این انتظار را از مدیران کارخانجات کاشی و سرامیک کشور داشت که در آینده رو به صادرات انبوه این کالا بیاورند. البته، همه چیز بستگی به شرایط تحریم و بازار مسکن در کشور دارد.